Onze klok en tijdzones zijn een vereenvoudiging van de zonnetijd. Eigenlijk is op iedere plaats het moment waarop bijv. de zon het hoogste punt bereikt, anders. We gaan eens kijken, of we eenvoudig kunnen bereken, hoeveel tijdverschil er is tussen twee personen die op een meter afstand staan
We houden geen rekening met de schuine stand van de aarde en het feit dat de aarde wat afgeplat is bij de polen. Bij de evenaar is de omstrek van de aarde ± 40.000 km. Nederland ligt op 52˚, de cosinus van 52 is 0.61 (zie blog “een cirkelbeweging in code”), dus de omstrek is ongeveer 24.626 km.
Op deze plek draaien we dus rond met een snelheid van 1026 km/u. Dat is (gedeeld door 60 min x 60 sec) 285 meter per seconde. Een bepaalde stand van de zon verplaatst zich dus met die snelheid. Het “echte” tijdverschil is per meter 1/285 sec. Staan wij ongeveer 300 meter uit elkaar (in oost-west richting), dan is ons tijdsverschil 1 sec.
Sind er treinen rijden, werden de klokken per gemeente gelijk gezet. Daarvoor had iedere stad zijn eigen tijd, wat ook meer overeenkomt met de zonnestand (link). Je kunt dit ook lezen in het interessante boek van Geert Mak, “De eeuw van mijn vader”, pag 12 : “De bouw van de steden en de structuurr van het platteland waren op loopafstanden ingesteld: iedere dorpskern was het centrum van een gebied van zo’n uur gaans in doorsnee, iedere grotere stad kene een opeengeperstheid van mensen. Elke streek had tot 1909 zelfs zijn eigen tijd: er lag zeker een kwartier tijdsverschil tussen het oosten en het westen van Nederland.” Dit kun je ook horen op het eind van het gesprek over de schrikkelseconde in deze boeiende podcast aflevering, van Lieve Scheire, scrol naar minuut 55. Sowieso een interessante podast met veel wetenschap en technieknieuws.